W dniu 15 sierpnia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o bezpieczeństwie obrotu prekursorami materiałów wybuchowych. Ustawa wprowadza obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji dotyczących prekursorów materiałów wybuchowych, a także zniknięć i znacznych ilości tego rodzaju substancji.

Prekursory materiałów wybuchowych to substancje, które mogą posłużyć do nielegalnego wytworzenia materiałów wybuchowych, a następnie zostać wykorzystane do działalności przestępczej, w tym do dokonania przestępstw o charakterze terrorystycznym.

Zgłaszać należy podejrzane transakcje (wzbudzające podejrzenie, że substancja lub mieszanina jest przeznaczona do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych) lub próby dokonania takich transakcji, a także przypadki zniknięcia i kradzieży znacznych ilości prekursorów materiałów wybuchowych.

Zgłoszeń podejrzanych transakcji dokonywać należy do funkcjonującego w Komendzie Głównej Policji Krajowego Punktu Kontaktowego do spraw Prekursorów Materiałów Wybuchowych.

O tym, że transakcja ma podejrzany charakter świadczyć mogą następujące przesłanki:

• nie ma pewności co do tego w jaki sposób potencjalny klient użyje nabywane substancje;
• potencjalny klient wydaje się niezaznajomiony z zamierzonym użyciem substancji
  lub nie może go w wiarygodny sposób wyjaśnić;
• klient zamierza nabyć nietypowe ilości, nietypowe stężenia lub nietypowe kombinacje substancji;
• klient nie chce przedstawić dowodu tożsamości lub podać miejsca zamieszkania klient nalega na skorzystanie z nietypowych metod płatności, w tym płatności dużą ilością gotówki.

Substancje, które podlegają zgłoszeniu wymienione są w załącznikach I i II do rozporządzenia (UE) nr 98/2013 oraz w aktach delegowanych wydanych na podstawie art. 12 tego rozporządzenia. Powyższe substancje podlegają zgłoszeniu także w przypadkach gdy wchodzą w skład mieszanin lub innych substancji.

Zaniechanie dopełnienia obowiązku zgłoszenia podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Tej samej karze podlega osoba działająca w imieniu lub interesie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, która nie dopełnia tego obowiązku. 

Ustawa przewiduje także kary za udostępnianie prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom osobom fizycznym działającym w celach niezwiązanych z działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową.    

1. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o bezpieczeństwie obrotu prekursorami materiałów wybuchowych (Dz. U. poz. 669);
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 98/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych
   (Dz. Urz. UE L 39 z dnia 9 lutego 2013 r.).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 98/2013  z dnia 15 stycznie 2013 r.  w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych obliguje państwa członkowskie do wprowadzenia ograniczeń w sprzedaży (obrocie) substancji i mieszanek, które są prekursorami materiałów wybuchowych i mogą być użyte do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych pomiędzy: firma – firma lub firma – przeciętny użytkownik oraz do zgłaszania przez sprzedawców podejrzanych transakcji.

 Wykaz prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom:

- Substancje, które nie są udostępniane przeciętnym użytkownikom, także w mieszaninach lub substancjach zawierających te substancje, chyba że stężenie graniczne jest równe lub niższe stężeniu granicznemu danej substancji wymienione w załączniku nr 1 Rozporządzenia UE nr 98/2013:

Nazwa prekursora i stężenie granicznie:

• Nadtlenek wodoru - stężenie graniczne 12% wagowo                      
• Nitrometan - stężenie graniczne 30% wagowo                     
• Kwas azotowy - stężenie graniczne 3% wagowo                  
• Chloran potasu - stężenie graniczne 40% wagowo               
• Nadchloran potasu - stężenie graniczne 40% wagowo                     
• Chloran sodu - stężenie graniczne 40% wagowo                  
• Nadchloran sodu - stężenie graniczne 40% wagowo

- Substancje także w mieszaninach lub substancjach, w odniesieniu do których podejrzane transakcje wymagają zgłoszeniu wymienione w załączniku nr 2 Rozporządzenia UE nr 98/2013:

Nazwa prekursora:

• Urotropina     
• Kwas siarkowy          
• Aceton
• Azotan potasu
• Azotan sodu   
• Azotan wapnia           
• Azotan wapniowo amonowy 
• Azotan amonu

Komisja Europejska zakończyła konsultacje publiczne 3 projektów aktów delegowanych w sprawie dodania do załącznika II (Substancje, także w mieszaninach lub w substancjach, w odniesieniu do których podejrzane transakcje podlegają zgłoszeniu) Rozporządzenia (UE) 98/2013 w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych.

W związku z powyższym z dniem 1 marca 2017 r.  w tabeli zamieszczonej w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 98/2013 dodaje się następujące substancje:

• Aluminium, proszek,
• Magnezu, proszek,
• Azotan magnezu, sześciowodny.